هرچند شهرستان‌های نهاوند، الشتر، نورآباد و کوهدشت و رومشکان، و منطقه‌ی طرهان و هلیلان و شیروان و چرداول هم دارای تمدن و از اهمیت شایانی برخوردار بوده‌اند. رمز و راز سیمره هنوز ناشناخته است. برخی آن را جایگاه مهرک‌ها می‌دانند.
دره‌شهر یا مهرگان‌کده یا سیمره شهرستانی به ظاهر کوچک و در باطن و حقیقت، منطقه‌ای بزرگ است. شهرستان دره‌شهر و حومه‌دارای تمدن و قدمتی ده هزار ساله است، کشور گشایان و مهاجمان جنگ‌جو و شخصیت‌های بزرگی پا در این منطقه گذاشته‌اند. از آن همه مردم ساکن سیمره و شخصیت‌های گوناگون تاریخی‌ای که در این دیار آبادانی و گاه خرابی به بار آورده‌اند، از آن‌ها فقط یادی و نامی شفاهی در حافطه‌ی تاریخی مردم این دیار برجای مانده است. گذشت روزگار و نابودی آثار فرهنگی و تمدنی آن در گذر زمان به ویرانی و فراموشی سپرده شده‌اند. در روستاها و تنگه‌هایش آثار باستانی بسیاری وجود داشته که برخی از آن‌ها براثر حملات دشمنان و جهالت برخی افراد ناآشنا با تمدن از بین رفته‌اند. این شهر در سپیده‌دم تاریخ توسط آشور بنی‌پال با خاک یکسان شده‌است.
برخی معتقدند ماداکتو پایتخت دوم عیلامی‌ها، همین منطقه سیمره بوده است. در گذشته‌های دور این شهر مهر پرستی رواج داشته است. ردپای تفکر و آیین گیلگامش هم وجود داشته و در موزه‌ی شهرستان دره‌شهر گویا مجسمه‌هایی از نماد گیلگامش در سیمره وجود دارد.
داستان‌ها و بیت‌های محلی حکایت از آن دارد، که رقص باران و گاو ربودن صوری زنان یک طایفه از طایفه‌ی دیگر، مناجات به صورت ابتدایی در قالب خشک بی‌زاد یعنی استغاثه به درگاه وجود بی‌فرزند برای فرستادن باران، در قالب ادیان ابتدایی قابل بررسی هستند.
راولینسون، دره‌شهر(داراشهر) را به نقل از بومیان سیمره، شهری می‌داند، که خسروپرویز آن را به‌وجود آورده‌است. این شهر جایگاه زمستانی پادشاه ساسانی و خانواده و نزدیکان و ندیمانش بوده‌است. دخمه و غارهایی که به احتمال جایگاه قبر شاهزادگان و یا برخی از پادشاهان ساسانی است. بومیان معتقدند جنازه‌ی انوشیروان عادل شاه‌نشاه ایران زمین در غار کول‌کنی ماژین دفن شده‌است.
سیمره در قدیم هنرمندانش بیش‌تر از طایفه‌ی مطرب یا کابلی بوده‌اند و موسیقی آن‌ها در خدمت مراسم جشن شادی و عزای جامعه بوده است. ردپای مراسم چمری در دلفان و رومشکان و کوهدشت و کرمانشاه هنوز از این طایفه بزرگ می‌باشد. آن‌ها قبلاً با زبان سانسکریت سخن می‌گفتند، این جماعت که در سطح ایران پخش هستند، آن‌ها را بهرام گور از هندوستان به ایران آورده‌است.
ابن‌حوقل از سرزمین سیمره عبور کرده و در وصف دره‌شهر و باغات و پل چم‌نمشت مطالبی نوشته است.
قبر برخی از شاعران در منطقه‌ی باکله شیخ مکان و پشته‌ی دره‌شهر و سیکان و زرانگوش و عباس‌آباد و فاضل‌آباد و….مدفون شده‌اند.
طایفه فلک‌‌الدین، و طوایف کرمشه و کله مرد، فرخشه موسیوند و کرمعلی و اصلانشاه و عبدالشه و بمانشه، و….که در ردپای ساکنان خاوه و الشتر؛ از توابع شهرستان نورآباد و الشتر لرستان وجود داشته است، قبر فلک‌الدین جد طایفه فلک‌الدین معروف به فلکین در سیمره مدفون بوده، در زمانی‌که بین شهرستان دره‌شهر و ایلام جاد‌ ی مواصلاتی جدید در دهه‌ی چهل شمسی این مقبره از بین رفته است. در کتاب «مقصود جهان» که به همت دکتر ساسان والیزاده منتشر شده، قبر فلک‌الدین را زیارتگاه قلمداد کرده است و تا سال ۱۲۵۵ قمری بقعه (مقبره) بر پا بوده است.
درون بقعه کاشی‌کاری‌ها با نقش هندوانه نصب بوده و سیاحان و مردم بومی در گذشته آن‌ها را ملاحظه کرده‌اند.
شکل هندوانه اهل‌ حق یا یارسان بودن صاحب بقعه و یا استاد کار را می‌رساند، احتمالاً آن‌ها مرید درویش حسن گاویار بوده‌اند، زیرا کرامت درویش حسن گاویار هندوانه را به سنگ یا بالعکس تبدیل کرده است. در روستای ارمو از توابع شهرستان دره‌شهر مرقد مطهر امامزاده سیدسیف‌الدین نوه‌ی امام موسی‌الکاظم(ع) وجود دارد. که زیارتش آرامش بخش زائران است.
در این شهر قلعه‌هایی از دوران قاجار و پهلوی اول وجو دارند. که به قلعه‌ی میرصیدمحمدخان اشرف‌العشایر، قلعه زینل و قلعه‌ی میرغلام هاشمی می‌توان اشاره کرد.
قلعه‌های باستانی در تنگه‌ی شیخ مکان و دژ چوبینه و قلعه خلخال دیو در ضلع جنوب غربی روستای فرهادآباد وجود داشته است، خلخال گویا شدیداً مستبد بوده است( نقل از شادروان کدخدا علی‌ ابدال خدایاری و معلمی تبعیدی در دهه‌ی چهل به نام علائی، که می‌گفت هرچه این مردم زحمت می‌کشیدند، حاصل دست‌رنجشان به صاحب این قلعه در فرهادآباد تحویل داده می‌شده است.»
در سرزمین تاریخی سیمره بزرگانی در قالب روسای ایل یا طوایف مطرح بوده‌اند، که می‌توان به نورمحمدخان کولیوند، کاظم‌خان قیاسوند، اسدخان و نصرت‌خان حسنوند از اعفاب خدایی‌خان حسنوند در ارمو، کدخدا کُردی کله‌مرد و کدخدا آواختی کله‌مرد، و کدخدا یاره پدر ملا حاجعلی کله‌مرد در سیکان، کدخدا موسی‌خان یاری، کدخدا سیدحسین فرهادی و کدخدا سیدپنجشنبه طاهری، در روستای فرهاد آباد، کدخدایان حاج مقصودعلی، و کربلایی زیدی و کدخدا مشهدی علی مقصودی در سوره مهری چمکلان، زینلِ کلانتر در غرب چمکلان و دره سیکان، کدخدا اسماعیل و ابراهیم شاکرمی در چغاپوکه و کدخدا علی‌احمد خدایاری در روستای هواسعلی و کدخدایان سرکنی حسنوند عمو زاده در ارمو، کدخدا مهره اولاد و کدخدا عبدالعلی اولاد که گویا اصالتاً از طایفه نورعالی دربین کرمعلی و اولادهای خاوی‌الاصل در روستای چم ژاب را اشاره کرد.
از کدخدایان زینی‌وند می‌توان به کدخدا باباجان و پسرش کدخداعلی شیرمحمدی، کدخدا باباخان زینی‌وند اشاره کرد. میرهای سیمره هم بزرگانی داشته‌اند که می‌توان به میرغلام هاشمی، میرمیرزامحمدخان تیمورپور، میرجمشید هاشمی، اسدالله‌خان پوراشرف و میرنعمت‌الله‌خان هاشمی، میرسالار‌خان هاشمی و میررستم‌خان هاشمی و سایر میرها که از حوصله‌ی این مقاله خارج است را می‌توان نام برد. سایر کدخدایان سیمره هم به شرح زیراند: کدخدا علی‌‌عسگر کلانتر، کدخدا بگشیر وکدخدا حسین‌خان یاری از طایفه دلفان سرناوه، کدخدا نقدعلی آقایی از طایفه پایروند، کدخدا بیاتی از طایفه پایروند، کدخدا صیداحمد علایی و کدخدا خان میرزا میرزایی از طایفه سیاه سیاه، کدخدا اسد مقصودی، کدخدا براتعلی، کدخدا بهرام بساطی و کدخدا رضا مهدوی و هادی مهدوی، کدخدا نازاری نظری و کدخدا شیخ‌حسن کولیوند، و … از طایفه کولیوند و کدخدا یارعلی حاجیوند از طایفه‌ی جلودار در فاضل‌آباد.
دره‌شهر دارای تپه‌ها و نهرها و قلعه‌ها و بقعه‌های فراوانی می‌باشد که شایسته است بر روی آن‌ها تحقیقاتی بیش‌تر به عمل آید. این منطقه از لحاظ کشاورزی دارای اهمیت فراوانی است این مختصر گوشه‌ای از حقایق نهفته در این مکان است. امید است دیگران در تکمیل آن کوشش نمایند.