توانا بود هرکه دانا بود
همواره روزگار با سیمره جاری باشید...
Thursday, 4 July , 2024
امروز : پنج شنبه, ۱۴ تیر , ۱۴۰۳ - 28 ذو الحجة 1445
شناسه خبر : 10264
  پرینتخانه » تاریخی, لرستان پژوهی تاریخ انتشار : ۲۱ مهر ۱۴۰۰ - ۱۳:۳۰ | | ارسال توسط :

معرفی آرامگاه عالي‌گيژو

معرفی آرامگاه عالي‌گيژو
اين آرامگاه در روستاي بازوند رومشگان، در مسير منتهي به بالاگريوه (پل‌دختر) و در گردنه‌ی «مِلهَ گيژو» قرار گرفته‌است.

بنا چارتاقي است به اضلاع بيروني ۵ متر. گنبد تك‌پوسته آرامگاه بر روي چهار سكنج داخلي استوار شده‌است. در جهات اصلي چهارگانه، چهار هُرنوي (روزنه) تامين نور در گنبد ايجاد شده‌است.
ورودي آرامگاه در جبهه شمالي به بلنداي ۵/۱ و دهانه ۷/۰ متر قرار دارد. سه تاق‌نما به گونه‌اي قرينه در ساير جهات دروني آرامگاه به چشم مي‌خورد. ساختمايه بنا از سنگ لاشه و نوعي ملات مقاوم است. آثار لايه‌اي از آستر گچي در ديواره‌هاي داخلي بنا وجود دارد.


به احتمال اين آرامگاه از ساخته‌هاي سده‌هاي نهم و دهم هجري (دوره واليان لر و حكومت صفويه) باشد. سنگ‌مزاري در داخل بنا وجود دارد كه مربوط به سال ۱۱۷۷ ق/۱۱۴۲خ و متعلق به شخصي به نام بابا‌علي است. مي‌دانيم كه متوليان آرامگاه‌هاي مذهبي در لرستان را بابا مي‌نامند. اين سنگ‌مزار نشان از سكونت تيره‌اي از باباها در اين ناحيه در دوره زنديه و پيش از آن است. در مورد فرد مدفون در بنا دانسته‌هاي موثقي در دست نيست. همين اندازه مي‌دانيم كه نام اين فرد «عالي» بوده و به سبب دفن در گردنه مِلهَ‌گيژو، به عالي ‌گيژو مشهور شده‌است. اين اثر در برهه‌اي توسط ميراث فرهنگي مرمت شده‌است. بنا در خطر آسيب و ويراني است. اگر نبود همت مردم اين ناحيه در مرمت و نگاهداري آن، تاكنون ويران شده بود.

بازخواني متن سنگ‌گور:
الله محمّد علي
جهان‌ اي برادر نماند به كس
دل اندر [جهان] آفرين بند و بس
مكن تكيه بر ملك دنيا و پشت
كه بسيار كس چون تو پرورد و كشت
هذا مرحوم حاجب ، بابا علي ولد بابا پيرزاد
في شهر ربيع‌الثاني ۱۷۷[۱]، [ق/ ۱۱۴۲خورشيدي.]
‌توضيح: ‌اين سنگ‌مزار در دهه اخير از گورستان پيراموني، به درون آرامگاه انتقال يافته و برخي را دچار خطا در تحليل بنا كرده‌است. ايشان پنداشته‌اند كه سنگ‌مزار مربوط به صاحب مقبره و شخص متوفي در دوره زنديه مي‌زيسته است. در حالي كه چنين نيست. سنگ‌گور اخير مربوط به شخصي از بابا‌هاي متولي اين آرامگاه و نشان از ديرنگي سكونت ايشان در منطقه است. باباها بعدها منطقه را به دلايل نامعلوم ترك و يا در مجموعه ايل‌جمعي سوري- امرايي ادغام شده‌اند.


بازخواني متن سنگ‌گور:
وفات مرحومه شا‌پسند بنت مرحوم عطابك بابا‌ايوبي في۱۳۰۶ [ق]
توضيح: اين سنگ مزار گواه سكونت طايفه‌اي از بابا‌هاي لرستاني در پيرامون آرامگاه و پيش از طوايف امروزي است. اين باباها كه متولي آرامگاه بوده‌اند خود را باب‌ايوبي(بآوه‌اووي) ناميده‌اند. بنابراين نام حقيقي فرد متوفي در آرامگاه به گمان فراوان ‌بابا‌ايوب بوده‌است‌. اين نام در اثر گذشت زمان دچار تحريف گشته و واژه باوهَ‌اووي (باباايوب) به باوهَ‌حوويي(بابا‌حبيب) مبدل گشته است. محمودميرزا فرد مدفون در آرامگاه را از نسل جابر انصاري از ياران پيغمبر(ع) دانسته‌اند. ا‌كنون برخي از مردم رومشكان خود را از نسل اين صحابي مشهور مي‌دانند.

نویسنده : محمد محمدی‌اصل | سرچشمه : سیمره 595(14 مهر1400)
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : 0
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.