توانا بود هرکه دانا بود
همواره روزگار با سیمره جاری باشید...
Thursday, 4 July , 2024
امروز : پنج شنبه, ۱۴ تیر , ۱۴۰۳ - 28 ذو الحجة 1445
شناسه خبر : 9486
  پرینتخانه » لرستان پژوهی تاریخ انتشار : ۱۹ مرداد ۱۴۰۰ - ۰:۱۶ | | ارسال توسط :

معرفی آرامگاه شاهزاده محمد

معرفی آرامگاه   شاهزاده محمد
از شمار مشهورترين آرامگاه‌هاي مذهبي در سراسر لرستان‌فيلي، بناي امام‌زاده‌اي است به نام «شاه‌محمّد».

اين بنا از ديدگاه تقسيمات كشوري در شهر كوچك درب‌‌گنبد‌، شهرستان كوهدشت استان لرستان و از منظر جغرافياي تاريخي ‌در دامنه‌ی كوه مشرف بر دشت هِلُيرُو(هِليلان) و رود سيمره از توابع وَركوه(پيش‌كوه) لرستان واقع شده‌است. بر پايه گفته‌ی نويسنده‌ی كتاب تحفه‌الازهار، امامزاده ابي محمّد الزاهد شهره به شاه‌محمّد، مدفون در سيمره لرستان، با چند واسطه به امام همام موسي ابن جعفر(ع) مي‌رسند. (ابن شدقم) بنا و محيط پيرامون آن در چند دهه‌ی اخير توسعه‌ی فراواني يافته‌است. از تاريخ‌ دوره‌ی نخستين ساخت بنا اطلاعي در دست نيست. نخستين دانسته‌هاي ما در مورد ساخت بنا مربوط به دوره‌ی حكم راني محمّد‌علي ميرزاي دولتشاه فرزند فتحعلي‌شاه و حاكم لرستان فيلي و كرمانشاهان است.


سيماي تاريخي و هسته‌ی اصلي آرامگاه پيش از نوسازي‌هاي اخير، عبارت بود از ساختماني مربع شكل با ايواني ورودي و دو مناره آجري دو سوي آن‌ در جبهه شمالي و فضاي گنبدخانه در جانب قبله. هم‌چنين نماي بيروني جبهه‌هاي خاوري، باختري و شمالي در هر جبهه را پنج رديف تاق‌نماي آجري تشكيل داده‌بود. در پيرامون جبهه‌هاي سه‌گانه مورد اشاره، محوطه‌اي رو باز به عرض چند متر قرارداشت. اين محوطه به وسيله ديواري از محيط بيرون جدا شده بود.
بر روي فضاي محل تدفين گنبدي دو پوسته گسسته با گريوي بلند و پاچنگ‌هايي (پنجره‌ها) بر گراگرد آن تشكيل مي‌شود. گنبد رويين در گذشته تخريب شده و اخيراً با ساختمايه نو و ارتفاعي بلند‌تر از گنبد پيشين تجديد بنا شده‌است. در ده‌هاي اخير اين آرامگاه توسعه‌ی فراواني يافته و از صورت تاريخي نخستين آن خارج شده‌است. اين توسعه و تغييرات شامل ساخت سه شبستان در جهات جنوبي، خاوري و باختري، ايجاد رواقي سرتاسري در پيرامون بنا، كاشيكاري نماي بيروني و آينه‌كاري بخش‌هاي داخلي و برخي موارد ديگر مي‌شود.
در گذشته، نقاشي‌هايي به سبك مكتب قهوه‌خانه‌اي عصر قاجار، بر ديواره‌اي سر در ورودي وجود داشت. ‌بر اساس كتيبه‌اي سنگي گلدسته‌هاي آرامگاه در سال ۱۳۲۲ق./۱۲۸۲خ. به همت حاكم وقت هليلان و زردلان غلامحسين‌خان شهاب‌الملك(كاكا خُلي) فرزند ‌محمّد‌حسين‌خان (كاكا مِلي) از سرداران حسين‌قلي‌خان ابوقداره(صارم‌السلطنه) و فرزندش غلامرضاخان والي ساخته شده‌است. ‌چهار سال بعد در سال ۱۳۲۶ق./۱۲۸۶خ، درب نقره‌كار آستانه ورودي آرامگاه، توسط يكي از افراد صاحب نفوذ دستگاه والي ‌وقت لرستان به نام باباخان فرزند محمّدقلي‌خان جودكي ساخته مي‌شود.
‌اين خاندان در كنار چند خانواده ديگر مانند رشنوها، جودكي‌ها و… از افراد سرشناسي بودند كه توسط حسن‌خان والي از ناحيه‌ی بالاگريوه به پشت‌كوه لرستان آورده شدند. از‌ ابتداي دهه‌ی چهل خورشيدي بدين‌سو و به‌دنبال ايجاد جاده‌ی آسفالته‌ی پل‌دختر اسلام‌آباد غرب (هارون‌آباد يا شاه‌آباد) و سهولت در امر زيارت و سكونت در جوار اين امام‌زاده باعث رشد سريع آن شده‌است.

۱-متن كتيبه ساخت گل‌دسته‌هاي آرامگاه شاه محمّد:
در عهد سلطان عادل بي‌قرين/ شهي اسلام پناه مظفرالدين غلام آستان، حسين نكونژاد/ اين دو گل‌دسته را بنا نهاد از براي آشكار دين رسول/ خصوصاً شير حق زوج به‌طول در سال هزار و سيصد و بيست و دو/ باقيات صالحات من بعده خدمت اين آستان آل‌ رسول/ ان‌شاءالله به نزد حق افتد قبول اين بارگاه ابن موسي، محمّد است/ به دنيا و عقبي شفيع عالم است.

نویسنده : محمد محمدی‌اصل | سرچشمه : سیمره‌ی (584)دو‌‌‌شنبه 21 تیر 1400
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : 1
  1. سایت خوب با مقالاتی بسیار بی نظیری دارین

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.