به گزارش سیمره، در این آیین، مدیرکل امور اقتصادی و دارایی لرستان، مدیرکل اقتصادی و برنامه‌ریزی استانداری لرستان و شماری از پژوهش‌گران اقتصادی، اجتماعی و مؤلفان کتاب، حضور داشتند.

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی لرستان در این نشست علمی- فرهنگی با بیان این‌که یکی از حوزه‌های فعالیت اداره‌کل اقتصادی و دارایی لرستان در زمینه‌ی حمایت از پژوهش‌های اقتصادی است، اظها داشت:« بدین‌روی ما همواره ارتباطی مستمر با حوزه‌های پژوهشی، علمی و دانشگاهی استان داشته و داریم.»

الهام شاداب‌فر، افزود:« یکی از افرادی که معمولاً در خدمتتشان بوده‌ایم جناب آقای دکتر شکری و بعضاً آقای دکتر پهلوانی بوده‌است. کسانی که اهل رسانه و فضای مجازی هستند، حتماً مطالب اقتصادی این بزرگواران را دیده یا خوانده‌اند. اقتصاد خوانده‌هایی خوش‌فکر ، علمی و دست به قلم هستند.»

وی، تصریح کرد:« همین که جوانان تحصیل‌کرده‌ی ما به سمت پژوهش بروند و کارهای‌شان به عنوان یک سند علمی برای لرستان ثبت شود، قابل ستایش است.»

شاداب‌فر، گفت:«امیدواریم این کتاب برای سایر جوانان، اندیشمندان و پژوهش‌گران استان، که کم هم نیستند، سرمشق و محرکی باشد تا چنین پژوهش‌هایی را انجام دهند.»

مدیرکل امور اقتصادی و دارایی لرستان به این سخن پیامبر گرامی اسلام که( ایرانیان علم را هرچند نزد ثریا باشد پیدا می‌کنند)، به اهمیت دانش نزد ایرانیان تاکید کرد و گفت:« کلام پیامبر، کلام حق است و چنین توصیفی از ایرانیان مایه‌ی مباهات و افتخار است. امیدواریم در راستای فرمایش پیامبر و هم‌چنین توصیه‌ی دین اسلام که کسب علم را واجب کرده، حرکت‌هایی را در این زمینه در بین جوانان و آحاد مردم ببینیم.»

مدیر اقتصادی لرستان با بیان این ‌که همه‌ی ما لرستانی‌ها نسبت به جامعه‌ی خود وظایفی داریم، اظهارداشت:« مایه‌ی خرسندی است که حاضران در این نشست این دغدغه را نسبت به استان خود دارند. برای نمونه آقای دکتر شکری به کار تدریس اشتغال دارند اما همواره در نقدهایشان که انصافاً علمی هم هست دغدغه‌هایشان را بیان می‌‌کنند.»

دکترشاداب‌فر با تاکید بر این‌که  از موضوعات و مباحث پژوهش‌گران  و دانشمندان استقبال می‌کنیم، توضیح داد:« نتیجه‌ی این نشست‌ها منجر به هم‌افزایی بین دانشگاه و حوزه‌ی اجرا می‌شود. امیدوارم این نشست فتح بابی باشد برای نشست‌هایی دیگر در پیوند با موضوعات اقتصادی.»

وی با اشاره به این‌که فضای استان ما بیش‌تر فضای انتقادی است تا دانشی و این یک نقص است، گفت:«خرسندیم که این نشست یا یک حرکت فرهنگی، یعنی رونمایی از کتاب اقتصاد زیرزمینی آغاز شد.»

مدیرکل اموراقتصادی و دارایی لرستان قول داد تا در آینده نشست‌هایی با موضوعات فرار مالیاتی، کسب‌وکار و … نیز برگزار کند.

در ادامه‌ی این نشست، دکتر مصطفا شکری یکی از مولفان کتاب و نویسنده‌ی مطالب اقتصادی هفته‌نامه‌ی سیمره، در باره‌ی روند شکل‌گیری کتاب و موضوع آن، یعنی اقتصاد زیرزمینی توضیحاتی اجمالی بیان کرد.

شکری، گفت:« این کتاب با تلاش و پیگیری آقای دکتر پهلوانی متولد شده‌است، آقای پهلوانی پژوهش‌گری تیزبین و دقیق است که بنده هم توفیق شاگردی ایشان را داشتم.»

وی با بیان این‌که پایه‌ی اصلی و برنامه‌ریزی توسعه، داشتن آمار منسجم با کم‌ترین میزیان انحراف از واقعیت و معیار است، افزود:« در حالی که در اقتصادهای درگیر فعالیت‌های اقتصاد زیرزمینی، یکی از مشکلات اصلی نبود آمار جامع و نزدیک به واقعیت است.»

 این دانش‌‌آموخته‌ی اقتصاد بین‌الملل هم‌چنین به اهمیت آمار در دنیای امروز بر ای تصمیم‌گیری درست اشاره و بیان کرد:« برای این‌که اقتصاد زیر زمینی در جامعه کم شود، باید اقتصاد به سمت شفافیت برود.»

وی، ادامه دادد:« در این راستا دولت باید تنها نظاره‌گر و تسهیل‌گر  باشد و به بخش خصوصی اجازه‌ی فعالیت بدهد زیرا بخش خصوصی شفاف است و می‌خواهد با دنیا رقابت کند.»

شکری به عوامل ایجاد اقتصاد سایه یا زیرزمینی نیز اشاره کرد و گفت:« فرار از پرداخت مالیات، فرار از مقررات و بروکراسی اداری، اجتناب از قوانین تامین اجتماعی مانند بیمه‌های بیکاری…، از عوامل ایجاد اقتصاد زیرزمینی هستند.»

در ادامه، دکتر رضا پهلوانی از دیگر مولفان کتاب، در باره‌ی فصل‌های چهارگانه‌ی کتاب و محتوای آن سخن گفت و اظهارداشت:« اقتصاد زیرزمینی در همه‌ی زمان‌ها و مکان‌ها  وجود دارد.»

پهلوانی در آغاز به تعریفی از اقتصاد زیرزمینی اشاره کرد و گفت:« به مجموعه فعالیت‌های اقتصادی پنهان و ناپیدا اقتصاد زیرزمینی گفته می‌شود.»

وی،  ادامه داد:« به دلایل تاریخی، اجتماعی و نهادی حجم اقتصاد زیرزمینی در کشورهای در حال توسعه به مراتب از کشورهای توسعه‌یافته بزرگ‌تر و بیش‌تر است.»

پهلوانی با بیان این‌که توجه به ابعاد و حجم اقتصاد زیرزمینی از آن جهت مهم است که می‌تواند ریشه‌ی بسیاری از نابه‌سامانی‌های اقتصادی و کانال‌های مجرمانه مقابل قانون را آشکار نماید، تصریح کرد:« داشتن اطلاعات کافی در باره‌ی اقتصاد زیرزمین برای اثربخشی سیاست‌های اقتصادی، بررسی شکاف‌های مالیاتی، رشد اقتصادی و توزیع درآمد بسیار مهم است.»

وی به موضوع کتاب نیز اشاره کرد و گفت:«موضوع اصلی کتاب بررسی دقیق و موشکافانه‌ی زمینه‌ها و علل پیدایش و گسترش اقتصاد زیرزمینی، بررسی پیامدها و عواقب ناگوار و زیبان‌بار آن برای کشور و نیز ارائه‌ی راه‌‌حل‌های کارشناسی برای کنترل و مقابله با آن است.»

پهلوانی در باره‌ی مفهوم اقتصاد زیرزمینی و پیشینه‌‌ی آن، گفت:« مفهوم اقتصاد زیرزمینی در سال ۱۹۸۹ وارد ادبیات اقتصادی شد.»

از نظر دکتر پهلوانی مفاهیم اقتصاد زیرزمینی عبارتند از: اقتصاد سایه، اقتصاد موازی، اقتصاد پنهان، اقتصاد ثبت نشده، اقتصاد نامریی و….

وی نتیجه‌ی اقنصاد زیرزمینی را شکاف مالیاتی، تفاوت بین درآمد ملی واقعی و ثبت شده، پایین بودن ضریب اثربخشی سیاست‌ها، فرسایش سرمایه‌های انسانی، فساد، پول‌شویی و شکاف درآمدی دانست.

این نویسنده و پژوهش‌گر در بخش دیگری از سخنانش به تبعات اقتصاد زیرزمینی، تاریخچه‌ی آن، معرفی دیدگاه‌ها و گفتمان‌های غالب در اقتصاد زیرزمینی، عوامل نهادی موثر بر ایجاد اقتصاد زیرزمینی  و… پرداخت.    پس از ارایه‌ی توضیحات مولفان، کارشناسان و پژوهشگران حوزه‌ی اقتصادی و اجتماعی  به نقد و بررسی کتاب پرداختند.

رییس انجمن جامعه‌شناسی لرستان نیز در این نشست، اظهارداشت« نوشتن مبتنی بر پژوهش و پرورندان یک ایده نیاز اصلی جامعه‌ی ماست.»

 دکترمجتبا پورترکارانی با بیان این‌که ما به تولید محتوا نیاز داریم، توضیح داد:« ما به این نیاز داریم تا دوستان در تراز ملی بنویسند.»

وی با ابراز خرسندی از انتشار این کتاب، گفت:« امروز شاهد انتشار کتاب خوبی از دو تن از صاحب‌نظران اقتصاد استان در باره‌ی یکی از مباحث مهم در اقتصاد کشور هستیم. گرچه نوشتن کتاب‌هایی در تراز ملی و مطرح شدن اقتصاددانان محلی در سطح ملی نقطه‌ي بسیار امیدبخشی است و باید از آن استقبال کرد ولی تولید محتوا به‌ویژه در موضوع اقتصاد محلی هم بسیار لازم است.»

پورترکارانی، افزود:«چون تولید محتوا در موضوعات محلی برای پژوهش‌گران و ناشران جذابیت زیادی ندارد و در بازار نیز کم‌تر مورد توجه می‌گیرد، نیازمند آن است که سازمان‌های دولتی در این زمینه کمک کنند تا پژوهش‌گران بتوانند نتایج پژوهش‌هایشان را منتشر کنند تا جامعه علمی و سیاست‌گذاران و عموم مردم از یافته‌های تحقیقات محلی استفاده کنند.»

این جامعه‌شناس، ادامه داد:«در مورد اقتصاد زیرزمینی که در این کتاب به علل و زمینه‌ها و پیامدهای آن پرداخته شده و در جای خود بسیار مهم است، نیازمند آن هستیم که بررسی مناسبی نیز در مورد اقتصاد زیرزمینی در استان صورت گیرد.»

وی، گفت:«در جوامع توسعه‌نیافته‌ای چون لرستان به‌خاطر ضعف اقتصاد رسمی در تولید مشاغل و رواج مشاغل غیررسمی اقتصاد زیرزمینی گسترده‌ای وجود دارد که در این اقتصاد البته طیفی از فعالیت‌های قانونی مانند دست‌فروشی و دلالی تا  فعالیت‌های غیرقانونی مانند قاچاق و شوتی‌گری و خرید و فروش موادمخدر را در برمی‌گیرد.»

رییس انجمن جامعه‌شناسی لرستان، افزود:«به‌صورتی که در چنین مناطقی ابعاد اقتصاد زیرزمینی و یا غیررسمی بیش‌تر با توسعه‌نیافتگی اقتصاد مرتبط است تا با فساد در حالی‌که در جوامع توسعه‌یافته این موضوع با فساد و رانت‌جویی باندهای قدرت و ثروت مربوط است.»

وی، گفت:«در پایان امیدواریم که افزایش چنین تحقیقاتی به غنای ادبیات علمی، ملی و محلی ما در این زمینه کمک کرده، باعث تغییرات کیفی در جامعه شود.»

در ادامه‌ی این نشست، ویراستار کتاب اقتصاد زیرزمینی، گفت:« در عصر کنونی که به عصرِ انفجار اطلاعات نامبردار است، اقتصادِ زبان در نوشتن بسیار مهم است.»

کیانوش رستمی، با تاکید بر این‌که کتاب به عنوان یک رسانه‌ی سنتی هنوز در میان مردم جایگاه خود را از دست نداده‌است، اظهارداشت:« چون نویسنده در نگارش کتاب، به‌ویژه کتاب‌های تخصصی، زمان بیش‌تری صرف می‌کند، کم‌تر اشتباه دارد بدین‌روی نسبت به سایر رسانه‌ها مورد اعتمادتر است.»

وی با اشاره به مصراع «توانا بود هرکه دانا بود» از حکیم فردوسی، به اهمیت کتاب و مطالعه و ارزش آن نزد پیشنیان نیز اشاره کرد و گفت:« این مصراع که پُرمغز بر دانایی تاکید می‌کند و معنی آن این است که هرکه دانا باشد قطعاً تواناست، بنابراین کتاب چون بر دانش و اطلاعات جامعه می‌افزاید و تاثیرگذار است، رسانه‌ای است ماندگار.»

مدیرمسئول هفته‌نامه‌ی سیمره با بیان این‌که سیمره هر هفته یک صفحه را به مباحث و مطالب اقتصادی اختصاص می‌دهد، اظهارداشت:« عمده‌ی این مطالب را دو اقتصاددان استان، آقایان پهلوانی و شکری می‌نویسند و در نوشتار آن‌ها چالش‌ها، مسایل و موضوعات اقتصادی ملی و محلی بررسی می‌شود.»

رستمی با بیان این‌که بیشینه‌ی مطالب کتاب اقتصاد زیرزمینی، پیش از انتشار در هفته‌نامه‌ی سیمره چاپ شده‌است، توضیح داد:«در ویرایش این اثر ارزشمند تلاش کردم تا متنی پیراسته و بدون غلط در دسترس خوانندگان ارجمند قرار دهم، امیدوارم به مقصود رسیده‌باشیم.»

وی یکی از ویژگی‌های خوب این کتاب را زبان ساده و بی‌پیرایه‌ی آن دانست و گفت:«این سادگی زبان، خوانش کتاب را در حالی که یک اثر تخصصی است، برای همه آسان می‌کند.»

در ادامه‌ی این نشست، دکترسعادت‌مهر، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام‌نور لرستان، نیز به نقاط ضعف و قوت کتاب اشاره و اظهارکرد:«کاش دکتر پهلوانی به معرفی اجمالی کتاب می‌پرداختند تا بررسی متن و محتوای آن.»

وی هم‌چنین به فرار مالیانی اشاره کرد و گفت:« فرار مالیاتی در جامعه‌ی امروزی ما بسیار آشکار است و اصلاً پنهان نیست.»

این استاد اقتصاد دانشگاه، افزود:« برای نمونه امروز وقتی به مطب پزشکان، شرکت‌های خودرویی، فروشگاه‌های بزرگ و … مراجعه می‌کنی برای پرداخت وجه از دستگاه پوز استفاده نمی‌کند! این کار با نظارت امورمالیاتی قابل پیگیری است اما در این زمینه اقدامی نمی‌شود.»

به گزارش سیمره، چاپ نخست کتاب ۳۵۰ صفحه‌ای اقتصاد زیرزمینی با ویراستاری دکترکیانوش رستمی در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و به همت انتشارات ارشدان با قیمت۹۰هزار تومان، روانه‌ی بازار نشر و کتاب شده است.

این کتاب با یک‌پیش‌گفتار در ۴ فصل سامان یافته است و عبارتند از:

فصل اول: مقدمه و کلیات

فصل دوم: زمینه‌های پیدایش اقتصاد زیرزمینی

فصل سوم: پیامدهای اقتصاد زیرزمینی

فصل چهارم: پیشنهادها و راه‌حل‌ها

منابع و ماخد

پیوست‌ها