این دیدگاه بر این است که دست‌یابی افراد بومی به مدیریت‌های محلی به‌خاطر شناخت بیش‌ترشان از مشکلات محلی و منطقه‌ای باعث کوشش دل‌سوزانه‌تری در پاسخ‌گویی و برآورده نمودن مطالبات برزمین مانده دیارشان خواهد شد. این دیدگاه از منظری می‌تواند قابل دفاع باشد، اما به شرطی که بستر و زیرساخت‌های آن فراهم شده باشد. بدین معنی که ریاست‌یابی از مسیری دموکراتیک و شایسته‌سالاری به‌جای هیئت‌سالاری مد نظر قرارگیرد و شرایط عزل و نصب‌ها با توجه کافی به مشارکت‌جویی و ابراز نظر دیدگاه‌های متفاوت که مبنایش تبعیض‌آمیز نباشد عملی شود. در غیر این صورت نتیجه‌ای به‌جز نارضایتی و تفرقه‌افکنی در بین خود بومیان نخواهد داشت. زیرا در این‌گونه دولت‌ها معیار دست‌یابی به پست و مقام، بیش‌تر تکیه بر تفکری خاص دارد آن هم با داشتن شاخصه‌هایی غیرفراگیر در بین شایستگان عرصه‌ی مدیریت.
اینک این محدودسازی شرایط صرف نظر ازعدم حضور دیگر دیدگاه‌های مختلف و کارآمد، منتقد یا مخالف به این شیوه‌ی تدوین معیارها، اگر به همین روش تعیین شده در عمل و اجرا نگاه شود حتا مکانیزمی نهادمند دربین خودی‌ها ندارد. زیرا درهمین چارچوبه مشخص شده و محدود هم سرسازکاری نیست. چون دراین حوزه بومی‌گرایی، مدعیان کمی نیستند که درمخالفت با دست‌یابی دیگر بومیان برمسندی برمی‌آیند. این مدعیان براین باورند که این معیارها و مشخصه‌های راه‌یابی به کرسی ریاست در بین بومیان حق شخص یا خانواده یا دسته و گروه یا شهر و بخش یا دودمان و قبیله و طایفه آن‌هاست و نه دیگر بومیان. از این رو با انتصاب هرفردی در هر پست و مقامی موج مخالفت‌های درونی حتا بدون توجه به برخی عمل‌کردهایشان طنین‌افکن شده و بخشی از افکار عمومی را هم دراین تفرقه‌افکنی همراه خود می‌نمایند تا چرخش روند بهانه‌جویی برای سرپوش گذاشتن بر ضعف‌ها و ناکارآمدی‌ها تداوم یابد.
بنابراین مفهوم بومی‌گرایی به مانند برخی دیگر از مفاهیم در ذات خود دارای ارزش‌گذاری مثبت یا منفی نیست بلکه ارزش‌گذاری آن بستگی به فراهم بودن بستری آزاد و عمل‌کرد آن نیرو یا نیروها در راستای منافع عمومی و پاسخ به مطالبات به‌حق جامعه دارد. از این رو دریک فضای مناسب کاری با معیار شایسته‌سالاری چه بسا عملکرد یک نیروی غیربومی به مراتب بهتر از یک نیروی بومی باشد.
آری، کوشش در راه پیش‌رفت و توسعه‌یافتگی جامعه، راه‌کار تغییر و تحولی ساختاری و بنیادی را در هم‌گرایی می‌طلبد و نه روی آوردن به واگرایی و تفرقه.