امروز : یکشنبه, ۱۷ تیر , ۱۴۰۳ - 1 محرم 1446
- اولین پیام پزشکیان خطاب به مردم پس از اعلام نتایج انتخابات: این تازه آغاز همراهی ماست / مسیر دشوار پیشرو جز با همراهی، همدلی و اعتماد شما هموار نخواهد شد / سوگند میخورم که در این راه تنهایتان نخواهم گذاشت؛ تنهایم نگذارید
- «مسعود پزشکیان» نهمین رییسِ جمهور ایران شد
- تحلیلی کوتاه از بازی همستر کومبات
- نسبت ما و انتخابات
- رابطهی عشق و نفرت نسبت به قدرت غالب
حفرههاي زماني در تک بيتهاي لرستان(۱۳)
ryaka kermāšon bēkišen va ču
arā dusakam har bāy har beču
سوالی که در این بیت به ذهن میرسد این است که منظور شاعر از (راه کرمانشاه را با چوب بکشید) یعنی چه؟ جادهی چوبی چیست؟ بر این باورم این بیت در کُنه خود، مطالبهگری برای توسعهی لرستان را دارد؛ این مطالبهگری فقط مختص این بیت نیست در ابیات دیگر نیز این نوع محتوا نهفته است.
کوور گنگن بای بوینه هُماری
وَ لا دوس مَچِم وَ سَر سواری
kower gen gen bāy böna homāri
va lā dus mačem va sar sowāri
در بیت نخست شاعر به دنبال جادهی شمال لرستان است و در بیت دوم بهدنبال جادهی جنوب، کبیرکوه را هُماری میخواهد که اشاره به تسطیح و جادهي فراخ برای رسیدن یار در جنوب لرستان دارد. اما در بیت نخست که موضوع این یادداشت است شاعر جادهای چوبی را طلب میکند. قطع به یقین جادهی چوبی اشاره به ریلبندها و تراورس ریل قطار دارد و شاعر با این ریلبندهای چوبی که مشخصاً تاریخ سرایش شعر را به عصر پهلوی اول باز میگرداند در پی توسعهی زیرساختهای اقتصادی استان است. چراکه توسعهی زیربناهای حمل و نقل از جمله احداث ریل و توسعهی خطوط ریلی، نقش پررنگی در تولید امنیت و توسعهی پایدار دارد.
حملونقل ریلی بهعنوان یکی از قدیمیترین روشهای جابهجایی مسافر و کالا از محبوبیت زیادی در دنیا برخوردار است که به دلیل ویژگیهای منحصر به فردی از جمله صرفهجویی در مصرف انرژی، سازگاری با محیط زیست و توسعهي پایدار، کاهش هزینهها، امنیت بیشتر نسبت به سایر شقوق حملونقل و… با استقبال بیشتری برای ترانزیت مواجه شده و مطالبهگران توسعه، سیاستهای خود را در جهت تقویت حمل ونقل ریلی در پیش گرفتهاند.
در زمانی که لرستان هنوز دوران خودسری خود را میگذراند این تجویز بهترین نسخه برای توسعهي لرستان است که عصر ناامنی خود را به چشم دیدهاست.
شاعر خوب میداند میان رشد و توسعه تفاوت وجود دارد. دو لغت دارای دو مفهوم متفاوت و جدا از یکدیگر هستند، کما اینکه واژهی لاتین آنها نیز با یکدیگر تفاوت دارد. در زبان انگلیسی معادل رشد واژهی “Growth” و توسعه معادل واژهي “Development” است.
اما بنیان و متراژ ریل قطار یک معیار کمی است که موجبات رشد را فراهم میآورد اما الزاما منجر به توسعه نمیشود بنابراین شاعر چشم انداز پس از رشد، یعنی توسعه را مطرح میکند:
ارا دوسَکم هر بای هر بچو
دوستی که به آن میزان از فراغ بال و رفاه اقتصادی رسیده است که مجال رفت و آمد از کرمانشاه به لرستان را به کرات پیدا میکند. برای شرح این مفهوم لازم است بگویم؛ توسعهی اقتصادی عبارت است از رشد اقتصادی همراه با تغییرات بنیادین در اقتصاد و افزایش ظرفیتهای تولیدی اعم از ظرفیتهای فیزیکی، انسانی و اجتماعی. در توسعهی اقتصادی، رشد کمی تولید حاصل خواهد شد اما در کنار آن، نهادهای اجتماعی نیز دگرگون میشوند. و مردم به یک رفاه نسبی دست پیدا میکنند. رفاه و امنیتی که ناامنی و دوری راه موجب فراغ عاشقان از هم نمیشود.
همچنین توسعه اقتصادی با تغییرات بنیادین در اقتصاد کشور همراه است. تعدادی از این تغییرات عبارتاند از:
-افزایش سهم صنعت و کاهش سهم کشاورزی در تولید ملی
-افزایش شمار شهرنشینان و کاهش جمعیت روستایی
-افزایش ثروت و رفاه مردم جامعه
– افزایش اشتغال
– و به تبع همه اینها آرامش و آسایش
از این روست که معشوق فرصت میکند که فارغ از دغدغههای معاش و زحمت زندگی چوپانی و کشاورزی به رفت و آمد لرستان همت ورزد. اینکه این معشوق اهل کرمانشاه است و بسیاری از لک زبانها در کرمانشاه ساکنند و این مردمان که بهشکل نسبی و سببی با هم پیوند خوردهاند خود لایهی دیگری از این بیت است.
جلالوندها، عثمانوندها، بالاوندها و بخشهای دو رود فرامان و پایروند، در مناطق کنگاور، صحنه، هرسین همگی لک زبان هستند و ارتباط آنها در گذشته بیشتر بوده است اما این ارتباط به معنای مهاجرت لکها از کرمانشاه و ایلام به لرستان نبوده آنگونه که برخی مطرح میکنند.
و گفته شده در جنگ ایران و عثمانی در زمان شاه عباس صفوی شخصی به نام سلسله یا سِل سال (طوایف حسنوند، غیاثوند، ترکاشوند، کولیوند و یوسفوند -که ایل سلسله را تشکیل میدهند-از نسل این شخص هستند) گفته شده سِلسِل یکی از سرداران سپاه عثمانی را به قتل رساند و سر آن سردار را به شاه عباس هدیه میدهد، شاه عباس صفوی نیز به پاس دلاوریهای این شخص منطقهی سلسلهی کنونی را به او بخشید که مهاجرت ایلات لک به لرستان بعد از این ماجرا آغاز شده است.
که با توجه به سنگ قبر یافته شده در دشت خاوه مربوط به یکی از نوادگان سله سله در سال ۷۰۱ قمری که حیات این شخص را با دولت خوارزمشاهی یکی دانسته از اینرو این سنگ قبر همزمانی سلسله و شاه عباس صفوی را به کلی رد میکند.
اما بهعنوان سخن آخر ضعف لرستان خاصه در دوران معاصر نداشتن زبان موثر مطالبهگری برای توسعه بودهاست اما دغدغه توسعه و زیرساختهای آن، همانطور که در این بیت نهفته است مطالبهای قدیم از این مردم است اما بیان آن با زبانی استعاری و متفاوت از زبان حاکمیت بوده ضعفی که پس از صد سال هنوز ما برای توسعه داریم.
این مطلب بدون برچسب می باشد.
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.