امروز : یکشنبه, ۱۷ تیر , ۱۴۰۳ - 1 محرم 1446
- اولین پیام پزشکیان خطاب به مردم پس از اعلام نتایج انتخابات: این تازه آغاز همراهی ماست / مسیر دشوار پیشرو جز با همراهی، همدلی و اعتماد شما هموار نخواهد شد / سوگند میخورم که در این راه تنهایتان نخواهم گذاشت؛ تنهایم نگذارید
- «مسعود پزشکیان» نهمین رییسِ جمهور ایران شد
- تحلیلی کوتاه از بازی همستر کومبات
- نسبت ما و انتخابات
- رابطهی عشق و نفرت نسبت به قدرت غالب
حاشیه‌نشینی زاییده‌ي سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی نامناسب دولت‌هاست
این نشست علمی با همکاری و مشارکت انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات دفتر لرستان و انجمن جامعه‌شناسی استان و با حضور دکتر اعظم روان‌شاد، دکتر مجتبا ترکارانی ودکتر مسعود زمانیمقدم و دیگر اعضای انجمن برگزار شد.
دبیر انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات لرستان:
مناطق حاشیه‌ی شهر نیازمند نگاهی همه جانبه‌اند
دبیر انجمن مطالعات فرهنگی و ارتباطات لرستان، با تاکید بر این‌که ورود کنش‌گران به مناطق حاشیه‌ی شهر نیازمند نگاهی دقیق، همه‌جانبه و عمیق است، گفت:«در حاشیه‌ی شهر ترکیبی از آسیب‌ها وجود دارد و خانواده‌ها با انواع و اقسام کمبودها مواجه‌اند و کنش‌گران برای اثربخشی در مناطق حاشیه باید یک عملیات ترکیبی مدنظر داشته باشند.»
اعظم روان‌شاد، افزود:« حاشیه‌نشینی نظام مسائل خاصی دارد و فعالیت در این حوزه یک کار ترکیبی است.»
وی هم‌چنین با ارائه‌ی گزارشی از روند فعالیت‌های انجمن، اظهارداشت:«جهت جلوگیری از پراکندگی کار و گستردگی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی و جلوگیری از موازی کاری بنابر این شد که روی یک موضوع خاص به صورت تخصصی متمرکز شویم و در بین مسائل مختلف موضوع «حاشیه‌ی شهر» انتخاب شد که قرار است از منظرهای مختلف بدان پرداخته شود.»
رییس دفتر انجمن جامعه‌شناسی لرستان
کنش‌گری به معنی رفتار الگومند و برنامه‌ریزی شده است
رییس دفتر انجمن جامعه‌شناسی لرستان، گفت:« کنش‌گری به معنی رفتار الگومند و برنامه‌ریزی شده با هدف ایجاد تغییر در جامعه است.»
در ادامه‌ی نشست، دکتر مجتبا ترکارانی باتوجه به این‌که لرستان و خرم‌آباد هم در سطح ملی و هم جهانی دارای حاشیه‌نشینی است، سخنان خود را با طرح سه پرسش که آیا در درون خود نیز حاشیه و پیرامون داریم ؟ و آیا حاشیه‌نشینی در جامعه‌ای مثل لرستان که کم‌تر جامعه‌ی طبقاتی بوده و دارای ویژگی‌های خاص و متمایزی از شهرهای بزرگ صنعتی است، محلات حاشیه‌نشین نیز شکل گرفته است؟و آیا صرفاً بخاطر بالابودن فقر و آسیب‌های اجتماعی می‌توان بعضی از این محلات را حاشیه‌ای خواند؟ آغاز کرد.
این جامعه‌شناس ابتدا به تاریخچه‌ی شکل‌گیری محلات در دهه‌های پنجاه به بعد در خرم‌آباد پرداخت و با اشاره به این‌که حاشیه‌نشینی در خرم‌آباد از روال شکل‌گیری محلات حاشیه‌نشین در شهرهای بزرگ تبعیت نمی‌کند، گفت:«شکل‌گیری محلات در شهر خرم‌آباد بیش‌تر از آن‌که تابع اقتصاد صنعتی و خدماتی باشد، تابع مهاجرت روستاییان و عشایر بعد از اصلاحات ارضی و انقلاب سفید و ساکن شدن در محلات شهری نزدیک به سکونت ایلی خود بوده است.»
حاشیه‌نشینی زاییده‌ي سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی نامناسب دولت‌هاست
وی، اظهارداشت:« پدیده‌ي حاشیه‌نشینی در خرم‌آباد زاییده‌ي سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی نامناسب دولت‌ها در مقاطع مختلف در جذب نظام ایلی در شهرها، عدم ایجاد فرصت‌های مناسب شغلی در شهر و روستاها و عدم جذب فقرای شهری و مهاجرین در اقتصاد شهر است.»
به گفته‌ی ترکارانی دولت‌ها وظیفه دارند با این پدیده که بیش از آن‌که کالبدی باشد، ناشی از فقر اقتصادی است مقابله کرده و سیاست‌های کاهش فقر را در این محلات اجرا کند.
وی در بخش دیگر سخنان خود تیپ‌های مختلفی را برای کنش‌گری در مناطق حاشیه‌ای برشمرد و گفت:«مهم‌ترین آن‌ها کنش‌گری محققانه، کنش‌گری سازمانی و دولتی،کنش‌گری تسهیل‌گرانه، کنش‌گری مداخله‌گرانه و کنش‌گری محلی بومی است.»
رییس دفتر انجمن جامعه‌شناسی لرستان، افزود:« هرکدام از انواع کنش‌گری‌های مناطق حاشیه‌ای نیز فرصت‌ها و چالش‌های زیادی وجود دارد که ضرورت دارد به آن‌ها در نشست‌های آینده بیش‌تر پرداخته شود.»
دکتر مسعود زمانیمقدم:
سیاست‌های دولتی مؤثرترین نقش را در سلب مالکیت‌شدگیِ حاشیه‌نشینان دارد
دکتر مسعود زمانیمقدم نیز حاشیه‌نشینی را یکی از مهم‌ترین مسائل مهم ایران امروز دانست و گفت:« بر اساس آمارهای موجود، بیش از بیست‌میلیون ایرانی در مناطق حاشیه‌ای زندگی می‌کنند و این میزان به‌ویژه در شهرهای بزرگ کشور رو به افزایش است.»
وی با اشاره به این‌که پیش از مواجهه با مسئله‌ي حاشیه‌نشینی، باید حاشیه و حاشیه‌نشین را تعریف کرد، افزود:« شاید در ابتدا مسئله بدیهی به نظر برسد، اما دارای ابهام است؛ ضروری است که این مسئله را به‌صورت بسترمند و زمینه‌مند بنگریم.»
این دکترای جامعه‌شناسی، ادامه داد:« مثلاً حاشیه‌نشینی در شهر خرم‌آباد به دلیل ساختار اجتماعی ویژه‌اش که مبتنی بر فرهنگ و جغرافیای ایلی و طایفه‌ای شکل گرفته است، با حاشیه‌نشینی در شهرهای مهاجرپذیر تهران و یزد و مشهد فرق می‌کند.»
وی با تاکید بر این‌که باید نگاه آسیب‌شناختی به حاشیه‌نشینی مورد بررسی قرار بگیرد، اظهارداشت:« آیا حاشیه‌نشینی آسیب است؟ آیا حاشیه‌نشین را باید به‌عنوان فردی که بار اضافی بر شهر است تلقی کرد؟ آیا از نظر اخلاقی چنین برداشتی درست است؟ این‌ها پرسش‌های مهمی‌اند که عمدتاً در الگوی توسعه‌محور نادیده گرفته می‌شوند.»
زمانیمقدم شناخت از حاشیه را لازمه‌ی حل مسئله‌ی آن دانست و گفت:«لازم است به ساختار هر شهر به‌طور جداگانه توجه داشته باشیم و باید این موضوع که در هر شهر حاشیه‌نشینی چه معنایی دارد و شامل چه مشخصه‌هایی می‌شود، بررسی شود.»
این جامعه‌شناس، تصریح کرد:« سیاست‌گذاری‌ها، برنامه‌ریزی‌ها و راهبردهای خرد و کلان باید مبتنی بر این شناخت، زمینه‌مند باشند. هم‌چنین توجه به تغییرات اجتماعی و رابطه آن با حاشیه‌نشینی ضروری است؛ تغییرات اجتماعی محدوده و معنای حاشیه‌نشینی را دگرگون می‌کنند. »
در ادامه زمانی مقدم با اشاره به این‌که کنش‌گری در مناطق حاشیه‌ای می‌تواند گوناگون باشد، بیان کرد:« از جمله کنش‌گری تسهیل‌گران، پژوهش‌گران یا خیریه‌ها. اما به نظرم مهم‌ترین کنش‌گر در این زمینه نهادهای دولتی‌اند. چون دولت مهم‌ترین متولی امور در کشور است و سیاست‌های دولتی مؤثرترین نقش را در سلب‌مالکیت‌شدگیِ حاشیه‌نشینان داشته‌اند.»
وی با تاکید بر این‌که مسائل اجتماعی بسیار زیادی در مناطق حاشیه‌ای وجود دارد، افزود:« اما مسائل و مشکلات نوجوانان در این مناطق بسیار جدی و بحرانی است؛ آن‌ها به‌عنوان نسل جدیدتر سبک زندگی متفاوت‌تری دارد، انتظارات‌شان بیش‌تر است و محیط برای ارضای نیازهای‌شان محدودتر است. از این‌رو، احتمالاً بیش‌تر در وضعیت حاشیه‌نشینی دچار سرخوردگی می‌شوند.»
به گزارش سیمرره، این نشست با پرسش و پاسخ باشندگان(حاضران) ادامه یافت و در پایان جلسه مقرر شد، سلسله نشست‌هایی در مورد حاشیه‌نشینی تا رسیدن به فهم مناسب از این پدیده و تدوین راهکارهای سیاستی مناسب تداوم پیدا کند.
*هرگونه برداشت و تلخیص از مطالب این تارنما بدون ذکر منبع ممنوع است و پیگرد قانونی دارد.
حاشیه‌نشینی، , نشست حاشیه‌نشینی، , هفته نامه منطقه‌ای سیمره،
- دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
- پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
- پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.