تامل و پژوهش و تفکر لازم است که چرا امام شهید از کنارقبر جدش رسول‌الله(مدینه) به‌سمت مکه و مشارکت در مناسک حج ابراهیمی و حرم امن اللهی و سپس تجدید نظر و اعمال حج را نیمه‌تمام گذاشتن به‌منظور بیم از کشتن و ترور و به‌سمت کربلا حرکت کردن و پذیرش و انتخاب آن‌همه سختی و مشقت و مجاهدت برای خود و اهل بیت!
حسین می‌دانست که در این راه چه رنج‌های بزرگی در انتظار اوست:
مفتیان درباری و حکومتی و مزدبگیر و اجیر حکومت او را به خروج از دین و ایجاد فتنه متهم خواهند ساخت.
خاندان پیامبر را در محاصره و تنگناها و بی‌حرمتی‌های پیاپی در انظارمردم و در بوق و کرنا به‌وسیله رسانه‌های حکومتی قرار خواهند داد، او را بر سر دو راهی انتخاب میان زندگی مرفه و عافیت‌طلبانه توام با خواری و یا ایستادگی برای حق‌خواهی و حق‌طلبی و عدالت‌خواهی و در کنار مردم بیچاره و گرفتار و مستاصل در حکومت استبدادی را برگزیند!
درایام سوگواری و عاشورای امام شهید، اساسا باید نیت و هدف و مقصد و انگیزه‌ی امام را شناخت، بررسی و ارزیابی کرد تا چیز دیگر.
باید دید امام حسین با چه حکومتی و با چه حاکمانی و با چه نظامی و با چه خصوصیات و ویژگی‌هایی مواجه و روبه‌رو بوده است:

*شاخصه‌ی اول حکومت اموی
استبداد سیاسی بوده است، نظام اموی استبداد سیاسی وجه غالب فرهنگی او بوده؛
۱- با زور و رعب و وحشت برای یزید بیعت می‌گرفتند؛
۲- با سیاست حذفی با مردم برخورد می‌شد؛
۳- مردم درهیچ عرصه‌ای مشارکت نداشتند؛
۴- به رای و نظر مردم اعتنایی نمی‌شد؛
۵- انتقاد و اعتراض جوابش گلوله بود؛
۶- آزادی در هیچ شق خود معنا و مفهومی نداشت؛ نه بیان و نه قلم و نه فکرو اندیشه!

*شاخصه دوم حکومت اموی
تثبیت اشرافیت جاهلی بر دیگران و جامعه بود؛
اختلاف طبقاتی فاصله‌ی طبقاتی فاحش تبعیض و ناروا و اجحاف و حق‌کشی به حد اعلا رسیده بود.
بی‌عدالتی در تمام سطوح به اوج خود رسیده بود.
برتری‌طلبی، نژادپرستی، رانت‌خواری، قبیله‌گرایی، فامیل‌بازی، آپارتاید و پان‌عربیسم و خودی و ناخودی و ژن برتر و همه این‌ها وجود داشت.
مردم بر اثر بی‌عدالتی‌ها و فشارها و تحمیل به ستوه و به‌عجز درآمده بودند.
و در یک جلمه: رابطه‌ی حکومت با مردم رابطه‌ی ارباب ورعیتی بود! از بالا به پایین و دستوری و پادگانی بود.

*شاخصه سوم حکومت اموی
نبود اجرای عدالت بود. نسبت به اجرای عدالت در سطح گفتاردرمانی و حرف‌درمانی با آمار و ارقام ساختگی برخورد می‌شد.

*شاخصه چهارم حکومت اموی
تقدیم و ارجحیت دادن بی‌سوادان و بی‌دانش‌ها بر بزرگان و فرهیختگان و فرزانگان بود.
فرهنگ غالب و برتر و نهادینه شده در حکومتی چون حکومت اموی فرهنگ چاپلوسی و تملق و ریا و تظاهر و دورغ و دغل و پلیدی و پلشتی است.

*نتیجه‌گیری
این‌که امام شهید با حکومت و حاکمانی روبه‌رو بود که چون معاویه در وصیت خود به یزید درحین مرگ گفته بود: بامردم هم‌دم و دم‌خور و دم‌ساز نباش مگر در۲ چیز:
۱- بیعت گرفتن با زور
۲- اگرحاضر به بیعت نشدن به‌عنوان ضد حکومت و مخالف خلیفه مسلمین و مخل امنیت ملی و آشوب‌طلب و فتنه‌گر گردن آن‌ها را بزن! سیاست حذفی و مردم را نادیده گرفتن در همه‌ی ابعاد!
هدف و مقصدی که امام حسین دنبال می‌کرد هزینه می‌طلبید و سرمایه‌گذاری زیادی را نیازمند بود تا ذهن و فکر جامعه و مردم دگرگون و متحول شود؛ یک شوک می‌طلبید و آن هم ریختن خون امام و شهادت مظلومانه‌ي او بود تا بیداری و آگاهی به جامعه و مردم نفوذ و تاثیرگذارباشد.