توانا بود هرکه دانا بود
همواره روزگار با سیمره جاری باشید...
Thursday, 4 July , 2024
امروز : پنج شنبه, ۱۴ تیر , ۱۴۰۳ - 28 ذو الحجة 1445
شناسه خبر : 15017
  پرینتخانه » پیشخوان تاریخ انتشار : ۲۸ مهر ۱۴۰۱ - ۱۰:۵۶ | | ارسال توسط :
معرفی سه کتاب از دکتر مصطفا رحیمی

آن‌که «آزادی» شما را گرفت «نان» شما را هم خواهد گرفت

آن‌که «آزادی» شما را گرفت «نان» شما را هم خواهد گرفت
«تراژدی قدرت در شاهنامه»، «سیاووش برآتش» و «حافظ اندیشه»؛ سه کتاب گران‌سنگ و ارزشمندی هستند که از روزهای پایانی سال گذشته خواندن آن‌ها را آغاز کردم. نویسنده‌ی این کتاب‌ها، انوشه‌روان دکترمصطفا رحیمی است.

کتاب نخست را انتشارات نیلوفر منتشر کرده و دومی را شرکت سهامی انتشار. فرهنگ نشر نو نیز کتاب سوم یعنی حافظ اندیشه را روانه‌ی بازار کتاب کرده است.
با این‌که گرفتاری‌های زندگی امروزین و مشلغه‌های وقت‌کُش، دیگر زمان و فرصت کافی را برای مطالعه از آدم دریغ می‌کند اما من در طول این مدت از هَنبازی و هَم‌دمی با کتاب‌های یاد شده، لذت بردم، نکته‌ها آموختم و مست شدم.
اغراق نیست اگر بگویم که آن‌چه در این سه کتاب خواندم به سبب ویژگی زیر که نویسنده با خود همرا دارد هیچ‌گاه احساس خستگی در من نمودار نشد! این ویژگی‌ها که در کتاب‌های یاد شده دیده شده عبارتند از: «نویسندگی در دو کلمه جمع است: چشم باز و زبان ساده» یا «از نوشته‌های متلکف بوی نفت و چراغ می‌آید.» سه کتاب‌‌ها یاد شده همه‌ی ویژگی بالا را دارند.
زنده‌یاد رحیمی نثری ساده و همه‌فهم دارد. جملاتش به‌سان آب زلال است و جاری به قول سهراب سپهری سنگ از پشت نوشته‌هایش پیداست. بدین روی او به شیوه‌ای نوشته است که عوام می‌فهمند و خواص می‌پسندند.

*معرفی کتاب‌ها

 

-تراژدی قدرت در شاهنامه

تراژدی قدرت در شاهنامه شامل دو کتاب است؛ کتاب نخست با عنوان کلی بحثی درباره‌ی قدرت در بردارنده‌ی عناوین زیر است:
قدرت چیست؟
خواست قدرت
قدرت و فساد
توجیه قدرت
قدرت و خرافات
قدرت و آرمان
لوازم قدرت
تسلیم شدن به قدرت
از خود بیگانگی ناشی از قدرو
نظریه‌های قدرت
قدرت و آنارشیسم
قدرت و مارکسیسم
روسو و قدرت
قدرت‌طلبی در ادبیات
قدرت اعتقاد
کتاب دوم نیز در دوبخش سامان‌یافته است:
بخش اول؛ رستم و اسفندیار
بخس دوم؛ رستم و سهراب
برخی نکته‌های مهم کتاب تراژدی قدرت در شاه‌نامه:
-قدرت یعنی تحمیل اراده‌ی کسی بر دیگران.
-شخص سلطه‌جو معمولاً راهی پیش پای مردم می‌گذارد که ظاهراً به مقصد معقولی می‌رود ولی باطناً به گمراهی.
دروغ‌کار، قدرت‌پرست را به ریاکاری می‌کشاند.
-چاپلوسان، سلطه‌گر را در بی‌خبری خود باقی می‌گذارند و مدام در گوشش می‌خوانند که آن‌قدر صفت خوب و فوق‌العاده در او هست که به وی حق دهد از تابعان توقع اطاعت کورکورانه داشته باشد.
-چنین است که جمع اطرافیان قدرتمند به جای آن که کانون صلاح‌اندیشی و رایزنی برای کسور باشد مرکزی می‌شود برای نمامی و فساد و پاپوش‌دوزی و طرد فردوسی‌ها و قائم‌مقام‌ها و امیرکبیرها در ترقی چرب‌زبانان و چاپلوسان و تهی‌مغزان.
-قدرت و آزادی نسبت عکس دارند.
-هرگونه ادعای ظل‌الهی و داشتن فره‌ی ایزدی … سلب آزادی همگان را در پی دارد.

-مهم‌ترین گام در روحِ محدود کردن قدرت، تربیت سیاسی توده‌هاست.
-دین واقعی یعنی اخلاق و معنویت، و جهان بی‌اخلاق و بی‌معنویت جهانِ اهریمن است.
-برده با واگذاری اراده‌ی خود به سلطه‌جوی از انسانیت خود گذشته است، زیرا در آزادی است که انسان انسان است.
-آن‌که «آزادی» شما را گرفت، «نان» شما را هم خواهد گرفت.
-آزادی یگانه چیزی است که ارزش دارد، آمی جان در راهش فدا کند.
-گفت‌و‌گو کلید بسیاری از کژی‌هاست.
-کسی که مخالف آزادی است، نباید از مزایای آن بهره‌مند شود.
– انتقادپذیری مستلزم تربیت روح است.
-بهای آزادی سنگین است.
-شکستن حصار قدرت و ثمره‌اش استبداد، بزرگ‌ترین و مهم‌ترین پیروزی‌های بشری است.

-کتاب سیاووش بر آتش


کتاب سیاووش بر آتش ۲۵۴ صفحه و شامل مباحث زیر است:
-درآمد
-داستان فریدون
-داستان کیکاووس
-داستان سیاووش
-داستان کیخسرو

نویسنده در بخش درآمد سخنان خود را با جمله‌ای از «میلان کوندرا» آغاز می کند:« هر اثر ادبی که بخش ناگشوده‌ای از روح و زندگی بشر را کشف نکند، اثری غیراخلاقی است.»
درون‌مایه‌ی این کتاب ارزشمند نیز مانند کتاب پیشین «قدرت» است.

نویسنده، می‌گوید:« رشته‌ای بیش و کم آشکار چهار داستان فریدون و کاووس و سیاووش و کیخسرو را باهم پیوند می‌دهد: باز هم قدرت است.»
در دو داستان اول تراژدی حکومت فردی مطرح است و در دو داستان دیگر رابطه‌ی قدرت و اخلاق یا در دیدی وسیع‌تر رابطه‌ی واقع‌گرایی و آرمان‌گرایی.

 

 

 

-حافظ اندیشه


و اما کتاب حافظ اندیشه، نظری به اندیشه‌ی حافظ همراه با اتتقادگونه‌ای از تصوف ۳۱۷ صفحه است‌.
دکتر مصطفا رحیمی، حقوق‌دان و مؤلف و مترجم برجسته، در این کتاب به اندیشه‌ی حافظ می‌پردازد و در پرتو اندیشه‌ی مدرن، جنبه‌های گوناگون اندیشه‌ی حافظ را از پس زیبایی و خیره‌کنندگی غزل‌هایش تحلیل می‌کند. او «هم‌ساز» کردن «ناهم‌ساز»ها را ایده‌ی بنیادین حافظ تلقی می‌کند و با ارجاعات مفید و مختصر می‌کوشد که تلاقی پنهان نظریه‌ی عشق و رندی را در نظام اندیشه‌ی حافظ آشکار سازد و هم‌چنین نشان می‌دهد که کدام سویه‌های اندیشه‌ی حافظ با نظریات فلسفی عصر مدرن تلاقی می‌کند و کدام سویه‌ها با آن متفاوت است…
دکتر رحیمی بر آن است که حافظ کارشناس ماهر «هم‌ساز کردنِ ناهم‌ساز»هاست.
به هر روی، من از خواندن این سه کتاب خیلی آموختم. پیشنهاد می‌کنم شما نیز اگر فرصت کردید، لذت خواندن آن‌ها را تجربه کنید.

آشنایی مختصر با نویسنده:
دکتر مصطفا رحیمی سال ۱۳۰۵ در نایین زاده شد. تحصیلات ابتدایی را در این شهر به پایان رساند. دوره‌ی دبیرستان را در یزد و اصفهان سپری کرد. در دانشکده‌ی حقوق دانشگاه تهران به ادامه‌ي تحصیل پرداخت.
سال ۱۳۳۷ به فرانسه رفت. در دانشگاه سوربن دوره‌ی دکترای خود را گذراند. در پاریس با افکار ژان پل سارتر آشنا شد و با ترجمه‌هایی از سارتر، دوبوار، کامو، برشت و … در شناسایی مکاتب فلسفی و هنر و ادبیات غرب در فضای روشن‌فکری آن زمان کوشید. مدتی در دانشگاه تهران ادبیات غرب تدریس کرد.
این انسان فرهیخته نهم اَمُرداد ۱۳۸۱ درگذشت و در قطعه‌ی هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد. روانش انوشه باد!

 

*هرگونه برداشت و تلخیص از مطالب این تارنما بدون ذکر منبع ممنوع است و پیگرد قانونی دارد.

نویسنده : دکتر کیانوش رستمی | سرچشمه : سیمره642(شنبه23 مهرماه)
به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : 0
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.